ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΕΚΔΡΟΜΗ

Ένα Σαββατοκύριακο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μου διακοπών αποφασίσαμε η οικογένειά μου, εγώ και ο ξάδερφός μου Ορέστης να πάμε μια εκδρομή κοντά στα Γιάννενα. Για να απολαύσουμε τη διαδρομή και να μην ταλαιπωρηθούμε διαλέξαμε τη σύντομη Εγναντία Οδό.

Έτσι το πρωί του Σαββάτου ξεκινήσαμε το ταξίδι μας. Η πρώτη μας στάση ήταν στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης. Ενας αρχαιολογικός χώρος που προσελκύει πολλούς ξένους και Έλληνες και είναι κατάλληλος για τη γνωριμία των παιδιών με τη φύση. Στη συνέχεια σταματήσαμε στην Πάργα όπου καθήσαμε σε ένα παλιό και παραδοσιακό εστιατόριο της περιοχής δοκιμάζοντας απολαυστικές λιχουδιές.

Όταν τελειώσαμε το φαγητό κάναμε μια βόλτα στα στενά σοκάκια όπου συναντήσαμε υαλοπωλεία και ερασιτέχνες ζωγράφους που κάθονταν στην άκρη του δρόμου και αποτύπωναν πάνω σε καμβά σκηνές απο τις καθημερηνές ασχολίες των ντόπιων κατοίκων και όμορφα τοπία. Η γαλανή θάλασσα μας καλούσε για μια βουτιά στα νερά της αλλά δυστυχώς η ώρα περνούσε και εμείς έπρεπε να συνεχίσουμε την εκδρομή μας με προορισμό τη γραφική Άρτα.

Κατευθυνθήκαμε στο πιο πολυτραγουδισμένο μέρος, στο γεφύρι της Άρτας και καθίσαμε στην όχθη του ποταμού Αράχθου θαυμάζοντας το υπέροχο ηλιοβασίλεμα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν τα ροζ και κόκκινα τριαντάφυλλα που στόλιζαν τα παράθυρα των σπιτιών. Και ενω ο ήλιος χανόταν πίσω από τα βουνά ακούσαμε φωνές από μια ομάδα νέων παιδιών που κρατώντας πανό στα χέρια τους έπαιρναν μέρος σε μια διαδήλωση για την προστασία του περιβάλλοντος. Στην άλλη άκρη του γεφυριού συναντήσαμε ένα ρακένδυτο ζητιάνο που ικέτευε για λίγα χρήματα.

Κάπου εδώ τελείωνε και η ημερήσια εκδρομή μας και όλοι επιστρέψαμε στα Γιάννενα γεμάτοι ευχάριστες εντυπώσεις και ατέλειωτη χαρά.

ΣΑΜΕΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ

Ο βίος ενός ζητιάνου

Ήταν βράδυ 25^ης Δεκεμβρίου και ο παππούς μου άρχισε πάλι να διηγείται της ιστορίες από τα παλιά.

"Κάποτε.." αρχίζει , "… ήταν ένα μικρό παιδί το οποίο ζούσε στην εποχή των πολέμων και της φτώχιας. Ήταν ρωσσαγγλογάλλος ζητιάνος και τον έλεγαν Ορέστη. Πήγαινε σε ένα νυχτερινό σχολείο για να μάθει γράμματα, αλλά επειδή ήταν κακός μαθητής αποφάσισε να το σταματήσει και να ψάξει να βρει κάποια δουλειά. Έμενε στην Πάργα και έψαχνε να βρει κάθε είδους δουλειά που υπήρχε. Προσπάθησε να βρει δουλειά σαν πωλητής σε υαλοπωλεία, σε κάθε είδους παρόμοια μαγαζιά και ακόμα προσπάθησε να μάθει την τέχνη του αγιογράφου, αλλά δυστυχώς σε κανένα από αυτά δεν κατάφερε να εργαστεί λόγω της ηλικίας του, αλλά και επειδή ήταν Ρωσσαγγλογάλλος ζητιάνος. Όταν πλέον ενηλικιώθηκε, αποφάσισε να βρει μια σοβαρή δουλειά για να θρέψει τον εαυτό του, αλλά κι αργότερα την οικογένειά του. Ήθελε πολύ να γίνει ζωγράφος, αλλά δεν τα κατάφερε, γιατί δεν αποφοίτησε από την κατάλληλη σχολή. Μετά από κάποια χρόνια, λόγω της ανεργίας και της φτώχειας, κατάλαβε πως πρέπει να ζήτησει από κάπου βοήθεια για να του βρουν μια καλή δουλειά. Έτσι έστειλε μια αυτοβιογραφία του σε έναν Ρώσο συνταγματάρχη στην Λάρισα, ο οποίος ήταν μακρινός του συγγενής. Αυτός κατάφερε και του βρήκε μια σοβαρή δουλεία από την οποία έβγαλε αρκετά χρήματα.

Αρκετά χρόνια αργότερα, συνειδητοποίησε πως πρέπει να φτιάξει την δικιά του οικογένεια, τότε ένας κοντινός του φίλος, τον οποίον φωνάζανε Παπατρέχα, για άγνωστους μέχρι σήμερα λόγους, έγινε το μέσο για να αρχίσει η γνωριμία του με την Μόνικα, μια σοβαρή κοπέλα, με την οποία δουλεύανε μαζί. Στη συνέχεια, αφού γνωρίστηκαν καλά αγαπηθήκανε, παντρεύτηκαν και κάνανε ένα παιδάκι το οποίο ήταν πολύ όμορφο και το αγαπούσανε και οι δύο πολύ. Ξαφνικά ξεσπάει ένας πόλεμος και όλος ο κόσμος πανικόβλητος φώναζε "έχουμε πόλεμο", προστατευτείτε. Αναγκαστικά ο Ορέστης έπρεπε να πάει να πολεμήσει για την πατρίδα κι έπρεπε να αφήσει την οικογένεια του και να φύγει. Στην διάρκεια του πολέμου καταφτάνει ένα γράμμα στην Μόνικα, το οποίο ανέφερε ότι ο Ορέστης σκοτώθηκε και το μόνο που απέμεινε ήταν κάποια πράγματα για το παιδί κι ένα σημείωμα που έγραφε "Στο παιδί μου".

Κάπου εδώ τελείωσε η ιστορία του παππού κι ενώ εμάς μας είχε πάρει ο ύπνος κάτω από το τζάκι, αυτός συνέχισε να μας λέει τα ηθικά διδάγματα που έβγαιναν από την παραπάνω ιστορία…

Ο Κρητικός Πόλεμος

'Ητανε μια φορά και έναν καιρό 3 άνθρωποι, ο Παπατρεχας, ο φίλος του ο Ρωσσαγγλογάλος και ο Ορέστης και είχαν μια πολύ μεγάλη αποστολή. Tο όνομά της αποστολής ήταν «ο κρητικός πόλεμος». Η αποστολή τους ξεκίνησε από τη δύσβατη περιοχή της Δωδώνης, που ήταν φημισμένη για το αρχαίο θέατρο της. Συνάντησαν πολλές δυσκολίες στο δρόμο τους, μία από αυτές ήταν η τελευταία αρκούδα του Πίνδου. Καθώς πέρναγαν το γιοφύρι της Άρτας συνάντησαν τον Δήμο και το καριοφύλλι του. Μετά από πολύ περπάτημα, κουρασμένοι και εξαντλημένοι από το τεράστιο ταξίδι τους, έκαναν μία στάση για ξεκούραση στο Μεσσολόγγι.Τ ο επόμενο πρωί θα έφευγαν. Ήρθε το πρωί και ξεκίνησαν το ταξίδι τους. Kαθώς περπατούσαν ένιωσαν τα πάθη της βροχής. Μετά από δύο μέρες ασταμάτητης πεζοπορίας έφτασαν στη Νεάπολη και από κεί πήραν το πρώτο καράβι για την Κρήτη. Μόλις έφτασαν στην Κρήτη και αποβιβάστηκαν από το καράβι συνάντησαν τη Μόνικα, που ήταν η ψυχή του νησιού. Η γνωριμία με τη Μόνικα ήταν το καλύτερο που θα μπορούσε να τους συμβεί. Εκεί όλοι πολέμησαν και έχασαν τη ζωή τους ηρωικά. Αυτό ήταν ένα πολύ λυπητερό πράγμα, αλλά το καλό είναι ότι η Κρήτη ξεσκλαβώθηκε.

H ΜΙΚΡΗ ΝΕΡΑΪΔΟΥΛΑ

Η Νανώ ήταν ένα νεραιδάκι, μια μικρή νύμφη που ζούσε κάποτε σε ένα όμορφο ποτάμι…

Τη μέρα συνήθιζε να τριγυρνάει τις καταπράσινες πλαγιές, παρατηρώντας τα ζώα που ήταν είτε πάνω στα κλαδιά των δέντρων  είτε ακουμπισμένα στις ρίζες ή σιγοπερπατούσαν εδώ και εκεί και απολάμβαναν με χαρά τον ζεστό ήλιο, που έπεφτε πάνω τους περνώντας ανάμεσα από τις πυκνές φυλλωσιές. Πολλές φορές, με τις άλλες νύμφες, βοηθούσε έναν φτωχό ζητιάνο που είχε βρει καταφύγιο σε μια βραχοσπηλιά. Άλλες φορές, της άρεσε να ακούει τις φωνές που έβγαιναν από το γεμάτο τριαντάφυλλα παράθυρο του σπιτιού, που ήταν χτισμένο στην όχθη του ποταμού. Ακόμα απολάμβανε τον παππού να απαγγέλει κομμάτια από την Ερωφίλη, τον Ερωτόκριτο, το Θούριο, τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη και τους ελεύθερους πολιορκημένους. Αυτό όμως που την ξετρέλαινε, ήταν η γνωριμία με τη Μόνικα, μια νεαρή ζωγράφο που προσπαθούσε να απεικονίσει τον Ποσειδώνα κρατώντας την τρίαινα και γύρω του νύμφες να του προσφέρουν δώρα. Τέλος, κάθε βράδυ, την νανούριζαν οι άλλες νύμφες με τα τραγούδια <<Να μου το πάρεις ύπνε μου>>, <<Κοιμήσου αστρί>>, <<Της Πάργας>> και <<Το γιοφύρι της Άρτας>>…

Όλγα Κυριαζικίδη

Ποιητικές δοκιμές

Χαϊκού:

Ω Ποσειδώνα
με φωνές σε δοξάζαν
και γω προσκυνώ

Ποίημα:

Τώρα, όσο μπορείς
άντεξε
τα πάθη της βροχής
και μάτωσε
τα πάθη της ψυχής

Γιατί μ’ αγάπησες,
ξεχνώ
ο ζητιάνος
είμαι γώ

Τ’ αγνάντεμα
λησμόνησα,
για τα δικά σου μάτια
το ‘χασα

Αναστασία Μόσχου

Ανέκδοτες σελίδες από το μυθιστόρημα «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»

Βράδυ ήτανε, όταν ο Ερωτόκριτος διάβαζε του γιοφυριού της Άρτας ιστορίες στην αγαπητικιά του, Ραπουνζέλ. Τ’ αγνάντεμα της ήταν αυτός, και σαν δέσμη από τριαντάφυλλα στο παράθυρο του πύργου της, έβλεπε εκείνος το άλλο του μισό. Ο ματωμένος λυρισμός του ήταν γλυκές, μελωδικές φωνές στα αυτιά της. Ήταν ο ένας για τον άλλον η ψυχή του νησιού της φαντασίας του μυαλού. Αυτό το νυχτερινό ειδύλλιο θα ‘ταν οι πρώτες τους ενθυμήσεις απ’ αυτόν τον έρωτα που έμελλε να λάβει τώρα, αυτήν ακριβώς την στιγμή.

Αιτία, ο Ρωσσοαγγλογάλλος ζητιάνος και επαγγελματίας πρώην ζωγράφος, Δήμος και το καριοφίλι του. Ήταν ο πατέρας της Ραπουνζέλ. Είχε λάβει μέλος στον πόλεμο που ο ίδιος αποκαλούσε ο Κρητικός Πόλεμος και έτσι ήταν ταύρος για όλα τα υαλοπωλεία. Γνωστός για την αυτοβιογραφία του «Ο βίος μου» και για ένα άλλο βιβλίο σχετικά με την ζωή του, γραμμένο με τον τρόπο του Γ.Σ., «Τα απομνημονεύματα», ο Ποσειδώνας του 19ού αιώνα, Δήμος, μαζί με τους βοηθούς του, τους αυτοαποκαλούμενους ο Παχύς και ο Αδύνατος, την γυναίκα του Ερωφίλη (για την οποία πραγματικά γράφτηκε το γνωστό σαν ύμνος στον Παρθενώνα ποίημα, Kuro Siwo) και τον γιο του Ορέστη (υπεύθυνο για την δολοφονία της Ηλέκτρας σε μια ομιλία στη Στοκχόλμη) ξεκίνησαν ένα ουλαλούμ – έτσι έλεγε την λέξη «αλαλούμ» ο Δήμος γιατί ως γνωστόν, στα νιάτα του ήταν ο κακός μαθητής της τάξης.

«Κοίτα τα ζα! Νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι πολιορκημένοι!» αναφώνησε ο Δήμος. «Η ρωμιοσύνη ντρέπεται για λόγο σου Ερωτόκριτε! Όσο μπορείς ανέπνεε απόβρασμα, γιατί τα δώρα που θα κάνω στο παιδί μου δεν είναι πολλά – μονάχα ένα! Να σε σκοτώσω!» Με τα πολλά, ο Παπατρέχας του λόγου συνεπάρθηκε από τις λέξεις, Δήμο. «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;», συνέχισε «Είμαι αυτός που η τελευταία αρκούδα του Πίνδου αντίκρισε στερνό! Είμαι ο επιστάτης των εθνικών οικοδομών επί Ι. Καποδίστρια! Είμαι της Πάργας το καμάρι! Είμαι…»

Σ’ αυτό το τελευταίο «είμαι» έπεσε σε λήθη ο Δήμος, απ’ τα σκάγια του ούζι του Ερωτόκριτου. Σαν τραγωδία σ’ αρχαίο θέατρο στα 200 π.Χ. κατέληξε αυτή η ιστορία, γεμάτη δάκρυα και πόνο. «Ζητείται ελπίς!» ξεφώνιζαν οι χωριανοί, «Γιατί μ’ αγάπησες Ερωτόκριτε;» η δύσμοιρη κοπέλα, και όλα αυτά έμοιαζαν με νυχτερινό μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία. Η χαρά προς στιγμήν πήγε μια βόλτα, μακριά απ’το Μπολιβάρ, το χωριό της ιστορίας. Εν τω μεταξύ, το πτώμα τη Δήμου, πέρασε τα πάθη της βροχής μέχρι να μεταφερθεί κάπου αλλού. Ο Ερωτόκριτος προσπάθησε να φύγει απ’ αυτήν την βουή, που μοιάζε με διαδήλωση. «Κι έχουμε πόλεμο!» ψιθύρισαν στ’ αυτί του οι συγγενείς του Δήμου πριν καν φύγει. Αγάπη που μετατρέπεται σε μετάνοια, ευτυχία που γίνεται δάκρυ. Τέτοια παραμύθια, μόνο οι μεγάλοι κατανοούν.

Βασίλης Μπελούτσος, Oscar Wilde

ΔΟΥΛΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΕΛΠΙΔΑ

Το 1820 γεννιέται στην Πάργα ένα αδύνατο αγόρι με καστανά μαλλιά και καστανά μάτια, ονόματι Ορέστης .

Από πολύ μικρή ηλικία δείχνει το ταλέντο του στη ζωγραφική . Η οικογένειά του βρίσκεται σε κακή οικονομική κατάσταση με αποτέλεσμα να χρειάζεται να δουλεύει τα πρωινά. Έτσι πηγαίνει σε νυχτερινό σχολείο. Αν και κακός μαθητής, αφού ίσα-ίσα που μπορεί να διαβάσει και να γράφει, έχει έφεση στη ζωγραφική και του αρέσει να παρακολουθεί όσο μπορεί περισσότερο Αρχαίο Θέατρο.

Στα δεκαπέντε του χρόνια έρχεται η γνωριμία με τη Μόνικα και μαζί ο πρώτος εφηβικός έρωτας. Η αγάπη του για τη Μόνικα όλο και μεγαλώνει και κάθε πρωί αφήνει μια δέσμη από τριαντάφυλλα στο παράθυρό της. Στα είκοσι του χρόνια ασκεί την τέχνη του αγιογράφου. Στην πορεία στρέφεται στη ζωγραφική που ήταν και η μεγάλη του αγάπη. Στα τριάντα πέντε του χρόνια πλέον και παντρεμένος με την εφηβική του αγάπη, τη Μόνικα και έχοντας παιδιά ,είναι ένας καταξιωμένος ζωγράφος. Στην ηλικία των σαράντα ετών με το έργο του « Ελεύθεροι Πολιορκημένοι » αγγίζει την τελειότητα.

Το 1882 σ’ ένα έργο του εκφράζει αντίθετη άποψη με την κυβέρνηση εκείνης της εποχής.Τα τελευταία χρόνια της ζωής του εξορίζεται σ’ ένα μακρινό νησί. Το 1886πεθαίνει απομωνομένος. Ο λαός όμως δεν τον ξεχνά ποτέ και τέσσερα χρόνια αργότερα τον βραβεύει με το « ασημένιο ποίημα »…

Θοδωρής Καραγιάννης

Η ζωή μου

Πηγαίνω σε ένα Νυχτερινό λύκειο γιατί το πρωί εργάζομαι ως σερβιτόρα. Η δουλειά που κάνω για να βγάλω το χαρτζιλίκι μου είναι Δουλειά χωρίς ελπίδα γι’ αυτό και συνεχίζω σε νυχτερινό σχολείο για να σπουδάσω ένα επάγγελμα με καλύτερο και πιο σίγουρο μέλλον.

Όταν μια μέρα άκουσα πως θα πηγαίναμε μια εκδρομή χάρηκα πολύ. Ευκαιρία να ξεκουραστώ, σκέφτηκα. Αρχικά θα πηγαίναμε στο λιμάνι Της Πάργας και ύστερα θα επισκεπτόμασταν το αξιοθέατο Του γεφυριού της Άρτας. Έχω έναν συμμαθητή ο οποίος είναι Ρωσσαγγλογάλλος και όλοι τον δείχνουν λέγοντας Ο Κακός μαθητής. Είναι αρκετά λεπτός και κάνει παρέα με ένα παιδί αρκετά εύσωμο και έτσι όλοι τους χλευάζουν αποκαλώντας τους ο Παχύς και ο Αδύνατος. Αυτός ο μαθητής ήταν κακός στα μαθήματα αλλά καλός στο να υπακούει. Έτσι όλοι τον έχουν για τα θελήματα και ας πούμε είναι ο Παπατρέχας του σχολείου.

Τώρα ύστερα από μέρες σκέφτομαι αυτή την εκδρομή και οι φωνές των παιδιών είναι τόσο ζωντανές στη μνήμη μου καθώς και Η χαρά που μου προξένησε ήταν μεγάλη.

Ιστορία ...

«Οι μεγάλοι καλλιτέχνες μπορούν να δώσουν ζωή σε κάτι άψυχο», μου είπε μια μέρα ένας ζωγράφος που συνάντησα στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης. «Για παράδειγμα τ’ αγνάντεμα του γιοφυριού της Άρτας, ειδικότερα το βράδυ, όταν το νυχτερινό αεράκι χαϊδεύει το ποτάμι που περνάει από κάτω, είναι πολύ όμορφη εικόνα. Ο ζωγράφος βέβαια δε θα μπορέσει να ζωντανέψει τις φωνές της γυναίκας του πρωτομάστορα, αλλά το δέσιμο της πέτρας και οι καμπύλες των τόξων θα μοιάζουν σαν δέσμη από τριαντάφυλλα» .

Τώρα όμως, συνέχισε, είναι η ώρα να ασχοληθώ με την αυτοβιογραφία μου, όπου περιγράφω πως η τέχνη του αγιογράφου, δηλαδή εκείνου που ζωγραφίζει ιερές εικόνες, μπορεί να είναι μια δουλειά χωρίς ελπίδα , από άποψη χρημάτων, αλλά είναι μια ασχολία που η χαρά και η ικανοποίηση σε πλημμυρίζει.

Έτσι άρχισε να μου μιλάει για τη ζωή του. «Ο βίος μου ξεκινάει εις Πάργαν , το μέρος που γεννήθηκα και έχω τις πρώτες ενθυμήσεις από το σχολείο. Δεν ήμουν ο κακός μαθητής της τάξης, αλλά ούτε και από τους πρώτους. Είμαι απ’ αυτούς που έμαθαν καλά τι σημαίνει φτώχια και πείνα. Ο Ζητιάνος , στους δρόμους, ο παχύς και ο αδύνατος είναι από τις εικόνες που έζησα από μικρό παιδί. Τότε δεν μπορούσα να εξηγήσω γιατί συνέβαινε αυτό, αλλά όταν ρωτούσα οι μεγάλοι μου απαντούσαν «έχουμε πόλεμο!». Ήταν δύσκολη εποχή. Πολλά απ’ αυτά που πέρασα τότε τα έχω ξεχάσει, έχουν περάσει στη λήθη. Ώσπου ήρθε η ώρα να διαλέξω επάγγελμα. Πάντα ήθελα να ασχοληθώ με τις καλές τέχνες. Ασχολήθηκα στην αρχή με την ποίηση, αλλά όταν διάβασα ποιήματα όπως η Ερωφίλη του Χορτάτση, ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου, ο Θούριος, του Ρήγα Φεραίου, οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι, του Σολωμού ή ο Ύμνος στον Παρθενώνα, του Παλαμά, κατάλαβα ότι δεν θα γινόμουν άξιος ποιητής. Έτσι κατέληξα στη ζωγραφική και την αγιογραφία. Μέχρι σήμερα δεν μετάνιωσα για την επιλογή μου γιατί βαθιά μου δόξασα τη χώρα που μεγάλωσα, μια χώρα με τεράστιο πολιτισμό. Η ρωμιοσύνη, δηλαδή η ελληνική ψυχή, αγαπάει τις τέχνες και τους καλλιτέχνες. Δεν έχει σημασία το κέρδος, σημασία έχει να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις».

Τελειώνοντας την κουβέντα μου είπε: «Όσο μπορείς στη ζωή να αγωνίζεσαι. Μην τα παρατάς, προσπάθησε για το καλύτερο και θα τα καταφέρεις».

Μου άρεσαν όσα μου είπε και είμαι βέβαιος πως κι εγώ την ίδια συμβουλή θα δώσω, όταν έρθει η ώρα, και στο παιδί μου.


Δημήτρης Μάντζιος

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

Αγαπητοί αναγνώστες,

με χαρά σας ανακοινώνουμε ότι από το επόμενο τεύχος της σχολικής μας εφημερίδας και στο εξής θα φιλοξενείται μια στήλη φιλολογικού περιεχομένου, μέσα από την οποία θα ταξιδέψετε στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας.

Αρχικά θα μεταφερθείτε στην βενετοκρατούμενη Κρήτη με τον «Ερωτόκριτο» και την «Ερωφίλη» και στα μαγευτικά Επτάνησα με τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» και με «το Δήμο και το καριοφίλι του», τα οποία αντικατοπτρίζουν τους αγώνες των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Στη συνέχεια θα γνωρίσετε σατιρικά κείμενα, μερικά εκ των οποίων είναι «Ο επιστάτης των εθνικών οικοδομών επί Ι. Καποδίστρια», «Ο ζωγράφος» και «Τα υαλοπωλεία». Επίσης θα έρθετε σε επαφή με έργα που εκφράζουν τα λογοτεχνικά ρεύματα του ρεαλισμού, του παρνασσισμού, του νατουραλισμού και του συμβολισμού όπως «Τ’ αγνάντεμα» του Παπαδιαμάντη, οι «Ίαμβοι και ανάπαιστοι» του Παλαμά, οι «Φωνές» του Καβάφη, «Ο τύπος και η ουσία» του Ξενόπουλου, οι «Πρώτες ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα, το «Γιατί βαθιά μου δόξασα» του Σικελιανού και ο «Ορέστης» του Κώστα Βάρναλη. Τέλος θα μυηθείτε στη νεότερη λογοτεχνία με έργα σπουδαίων δημιουργών. Ο «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του Καζαντζάκη, ο «Μπολιβάρ» του Εγγονόπουλου, «Το Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη, η «Ρωμιοσύνη» του Ρίτσου, το «Στο παιδί μου» του Αναγνωστάκη, «Τα πάθη της βροχής» της Κικής Δημουλά, και το «Ζητείται ελπίς» του Αντώνη Σαμαράκη σας εγγυώνται μια ευχάριστη συντροφιά.

                                 

Καλή ανάγνωση!

Ελένη Καραπέδη

Αναμνήσεις ...

Πέρυσι σε μια ταβέρνα 'της Πάργας' συνάντησα ένα παιδί που το έλεγαν ΄Ερωτόκριτο΄. Σε λίγα λεπτά γίναμε φίλοι και αυτός άρχισε να μου λέει ιστορίες από το '200 π.Χ.'. Μου μιλούσε με τις ώρες. 

Στην αρχή μου είπε για τον ‘Θούριο’ και πως οι Έλληνες τον χρησιμοποιούσαν. Στη συνέχεια μου μίλησε για τον ‘κρητικό πόλεμο’ και όλα όσα έγιναν την περίοδο αυτή.

Ύστερα μπήκε στην ταβέρνα ‘ο δήμος με το καριοφίλι του’. Είχε μια ‘δουλειά χωρίς ελπίδα’ , ήταν ο ‘ζωγράφος’ της γειτονιάς. Αργότερα πήγαμε ‘στο χαρέμι’ και μετά περάσαμε από το κάστρο. ‘Αγναντεύαμε’ τη θάλασσα όλη νύχτα.

Νίκος Καζάκος

Διάθεση για μια ακόμα ιστορία...

Η βροχή έπεφτε ασταμάτητα απ' το μαύρο τ' ουρανού, τ' αγνάντεμα έξω απ' το παράθυρο σ' αγρίευε, γι' αυτό είχε χαθεί η χαρά απ' τις φάτσες των ανθρώπων.

Ο παππούς μου διηγούταν πάλι την ιστορία που ονόμαζε «Ο βίος μου» και έλεγε για τη δουλειά του, πόσο δύσκολη ήταν η τέχνη του αγιογράφου κι ότι τώρα όλα είναι πιο εύκολα, ο τύπος και η ουσία. Παραπονιόταν στον πατέρα ότι έχει δουλειά χωρίς ελπίδα να κάνει καριέρα, γιατί ο κόσμος δεν τον αποδεχόταν σαν πολιτικό μετά την ομιλία στη Στοκχόλμη, που η διαδήλωση φοιτητών την κατέστρεψε. Πάντα του έβρισκε ελλατώματα. Κι εγώ βρίσκω ότι οι μεγάλοι είναι τόσο περίεργοι που δεν θέλω να τους καταλάβω.

Οι ώρες περνούσαν και οι προσπάθειες της μητέρας να κοιμήσει το μωρό πλήθαιναν με μεγάλη αποτυχία. «Τραγούδα του το "Κοιμήσου Άστρί" πρότεινε ο παππούς». Εγώ πίστευα ότι αυτό το τραγούδι ήταν άχαρο και δεν θα το τραγουδούσα ποτέ στο παιδί μου, το "Να μου το πάρεις ύπνε μου" ήταν πιο γλυκό. Την ώρα που επιτέλους κοιμήθηκε, κατεύθασε κι ο κακός μαθητής της οικογένειας, ο Ορέστης που πήγαινε σε νυχτερινό Λύκειο.

Ο Ορέστης, ήταν καλλιτεχνικός χαρακτήρας, ο ζωγράφος που ήθελε πάντα να είναι ο παππούς μας, μα τον ενδιέφερε και μελετούσε Αρχαίο Θέατρο περισσότερο. Όμως πέρσυ η γνωριμία που είχε με τη Μόνικα, την ψυχή του νησιού, όπως λέει, τον επηρέασε να διαβάσει τον Ερωτόκριτο. Αποφάσισε τελικά, να φύγει του χρόνου μαζί της και ο Ρωσσογγλογάλλος πατέρας της θα τους εγκαταστήσει σε κάποια οδό της Πάργας, να ευτυχήσουν.

Εγώ θεωρώ την ευτυχία σχετική. Ακόμα κι ο ζητιάνος της γειτονιάς, που οι φωνές του μοιάζουν με μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία, νομίζω πως είναι ευτιχισμένος, κι όλοι οι Έλληνες μπορούν να είναι, κι ας λέει ο παππούς πως έχασαν τη ρωμιοσύνη τους. Μια φορά, είχα ακούσει τον πατέρα να λέει με μάτια γεμάτα ειλικρίνεια στη μαμά: «Γιατί μ’αγάπησες, γι’αυτό είμαι ευτιχισμένος κι όσο μπορείς αυτό να κάνεις». Με συγκίνησαν τα λόγια του, ήταν σαν τα δώρα που δε της χάρισε τόσα χρόνια, ήταν σαν ύμνος στον Παρθενώνα, που τον θαυμάζουν για τη μεγαλοπρέπειά του και το δέος που προκαλεί.

Τα σύννεφα πύκνωναν και η βροχή δυνάμωνε, σαν ελεύθεροι πολιορκημένοι, χαζεύαμε τα τριαντάφυλλα στο παράθυρο κι οι βροντές έφερναν στον παππού εικόνες, λες κι έχουμε πόλεμο! Διάθεση για μια ακόμα ιστορία...

Μάρα Κύρου

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Ν.Ε. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Στις αρχές του 18ου αιώνα ο κυρίαρχος τρόπος έκφρασης ήταν τα δημοτικά τραγούδια. Τα δημοτικά τραγούδια χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Αυτά τα οποία αναφέρονται σε διάφορες εκδηλώσεις της ζωής, αυτά που δημιουργήθηκαν λόγω κάποιου σημαντικού ιστορικού γεγονότος και λέγονται ιστορικά τραγούδια και αυτά που ξεχωρίζουν για τον ιδιαίτερο αφηγηματικό τους τρόπο και λέγονται παραλογές. Γενικά, τα δημοτικά τραγούδια διακρίνονται για την απλότητα των εκφραστικών τους μέσων και τρόπων και για το ότι με λίγες λέξεις περιγράφουν πολλά πράγματα και γεγονότα. Ενδεικτικά τέτοια τραγούδια είναι το ‘Να μου το πάρεις ύπνε μου’ το ‘Κοιμήσου αστρί’ και το ‘Της Πάργας’ . Την ίδια εποχή στην Κρήτη γράφτηκε ο ‘Ερωτόκριτος’ ο οποίος μιλάει για την αγάπη του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας.
Ο ‘Θούριος’ του Ρήγα Φεραίου και ο Αδαμάντιος Κοραής με τον ‘Παπατρέχα’ προετοιμάζουν τον ελληνικό λαό για τον μεγάλο αγώνα, την Επανάσταση. Την επανάσταση περιγράφουν αναλυτικά και τα ‘Απομνημονεύματα’ που είναι ένα είδος ‘Αυτοβιογραφίας’ στα οποίο κάποιοι άνθρωποι όπως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Εμμανουήλ Ξάνθος και ο Χριστόφορος Περραιβός προσφέρουν την μαρτυρία τους για το τι έζησαν τι έπαθαν και τι έμαθαν.
Στα ιταλοκρατούμενα Επτάνησα η λογοτεχνία και η ποίηση γνωρίζουν μεγάλη άνθιση και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός γράφει τους ‘Eλεύθερους πολιορκημένους’ ένα επικολυρικό ποίημα και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης το ‘Ο Δήμος και το καρυοφύλλι του’ . Οι επτανήσιοι ποιητές ύμνησαν την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης και ακολούθησαν το ρεύμα το ρομαντισμού.
Με την απελευθέρωση ο Υμνος εις την ελευθερία γίνεται ο εθνικός μας ύμνος.

Νίκος Θεμελής

ΝΕΑ ΑΡΧΗ ΜΕ ΤΟ Γ2 ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2009-2010

Ξεκινάμε και πάλι φέτος με το Γ2 του Πειραματικού Γυμνασίου της Ζωσιμαίας Ιωαννίνων την προσπάθεια της δημιουργικής γραφής. Για αρχή, κειμενάκια που χρησιμοποιούν τους τίτλους του ανθολογίου των κειμένων της ν.ε. λογοτεχνίας.

Και για καλοσώρισμα, τραγουδάκι

Kι άλλη μια προσπάθεια δημιουργίας με βάση τους τίτλους των κειμένων της λογοτεχνίας

Βλέποντας τον Παπατρέχα στο μυαλό σου τρέχει σφαίρα

ο Γιαννάκης με την μπλε υδρόγειο σφαίρα,

που παρακολουθεί τον Κρητικό Πόλεμο

από το γεφύρι της Άρτας με τους τρεις καλύτερούς του φίλους,

τον Ποσειδώνα,

τον τρανό ζωγράφο

και τον ρωσσαγλογάλο με το μικρό το κεφαλάκι και το μεγάλο το χεράκι,

ενώ ο ζητιάνος παρακολουθώντας

την διαδήλωση του παχύ και του αδύνατου αφιερωμένη

στο αρχαίο θέατρο

που την ξεκινάει ένας Ρώσος συνταγματάρχης από την Λάρισα, φωνάζει: " έχουμε πόλεμο καλέ",

προσπαθώντας να κερδίσει τη γνωριμία του με την Μόνικα, που μόλις τον άκουσε γύρισε σα τρελή, γιατί πίστευε ότι θα ήταν

Άξιον εστί,

μα μόλις είδε το ζητιάνο άφησε από το χέρι

χάμω τον κακό τον μαθητή, φωνάζοντας "παιδί μου" και τότε ο Ορέστης ξύπνησε από τις φωνές των μεγάλων που σκότωσαν την τελευταία αρκούδα του Πίνδου

φωνάζοντας : "παν και αυτά τα ζα!!"

Δανάη Ζώη

Ενθυμήσεις από το καλοκαίρι του 2000

Σας περιγράφω τις πρώτες ενθυμήσεις μου από το καλοκαίρι του 2000, όταν επισκέφτηκα την περιοχή της Πάργας.

Μου άρεσε τ’ αγνάντεμα της θάλασσας, η οποία ήταν φουρτουνιασμένη γιατί ο Θεός Ποσειδώνας ήταν θυμωμένος. Θυμάμαι τον Ρωσσαγγλογάλλο ζωγράφο που ζωγράφιζε μπροστά απ’ τα υαλοπωλεία της περιοχής, επειδή όταν ήταν μικρός ήταν ο κακός μαθητής και δεν ήξερε γράμματα -παρ’ όλο που ήξερε τον Θούριο απ’ έξω. Θυμάμαι επίσης τη γιαγιά μου να μου λέει ιστορίες από τον Κρητικό πόλεμο, καθώς και από την Κρητική Λογοτεχνία, όπως ο Ερωτόκριτος και η Ερωφίλη , που φαίνεται να συνέβησαν στα 200 π. Χ

Οι γονείς μου εκείνο τον καιρό έψαχναν δουλειά χωρίς ελπίδα, αλλά σε λίγο καιρό θα πήγαιναν να παρακολουθήσουν μια ομιλία στη Στοκχόλμη και ίσως αυτό να τους «άνοιγε» κάποιες πόρτες εργασίας. Πριν φύγουν μου είχαν πει: "Να προσέχεις όσο μπορείς ..."

Η χαρά μου εκείνο το καλοκαίρι ήταν απερίγραπτη εξαιτίας της γνωριμίας μου με τη Μόνικα, με την οποία πήγαμε σ’ ένα νυχτερινό μεταμφίεσης και ήμαστε η ψυχή του νησιού, καθώς οι φωνές μας ακούγονταν σε όλη την περιοχή. Προσφέραμε στη διοργανώτρια του πάρτι τα δώραΟρέστης της άφησε για έκπληξη λίγα τριαντάφυλλα στο παράθυρο.

Τώρα, οι μεγάλοι της παρέας είχαν πάει σε μια διαδήλωση στο γεφύρι της Άρτας.

Νέλλη Δελιαλή

Χωρίς τίτλο

Κάθε μέρα ανυπομονώ να τελειώσει το νυχτερινό.

Όταν τελείωσε λοιπόν, είπα να κάνω καμιά βόλτα, εκεί στης Πάργας την πλατεία. Καθώς περπατούσα, άκουσα φωνές. Πηγαίνω να δω τι έγινε και βλέπω μπροστά μου να γίνεται της κακομοίρας. Γινόταν κρητικός πόλεμος εκεί πέρα. Ένας παχύς και ένας αδύνατος ενάντια σε ένα ζητιάνο, ο οποίος είχε γίνει ταύρος σε υαλοπωλείο, γιατί τα ζα άκουγαν τις δυνατές φωνές και δεν έλεγαν να σταματήσουν. Γινόταν ένα ουλαλούμ και συγκεκριμένα "της τρελής".

Οι μεγάλοι ήταν μαζί με έναν Ρώσο συνταγματάρχη που δούλευε στη Λάρισα και προσπαθούσε να πάρει έμπνευση και ένας τρελός να φωνάζει: "Κι έχουμε πόλεμο τώρα", λες κι ήμασταν σε τραγωδία, σε αρχαίο θέατρο. Μπροστά ήταν ο επιστάτης του σχολείου μας, μαζί με άλλους 500, οι οποίοι έκαναν απεργία και φώναζαν: "Κάτω η δουλειά χωρίς ελπίδα", ενώ την ίδια στιγμή ο Ορέστης μάδαγε τριαντάφυλλα και μαργαρίτες στο παράθυρο του σπιτιού του κι έλεγε: "Α! ρε Μαργαρίτα, γιατί μ' αγάπησες;"

Σε λίγο η τραγωδία είχε εξελιχθεί σε κωμωδία, έτσι ώστε να έχουμε πια γίνει η ψυχή του νησιού. Επιπλέον, ο Δήμος με το καριοφύλλι του στεκόταν στη μέση της πλατείας, ανάμεσα από τον τσακωμό και τη διαδήλωση, φωνάζοντας μέσα στα πάθη της βροχής: "ζητείται ελπίς".

Αυτή θα είναι η πιο αξέχαστη μέρα του βίου μου.

Χρύσα Θεοδώρου

ΤΡΕΛΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ...

... ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΡΕΛΗ ΜΕΡΑ!

…περιεχόμενα!

Είδα τον Ορέστη εχθές στης Πάργας τον ανήφορο να πηγαίνει για το νυχτερινό σχολείο. Μου είπε πως είχε αργήσει γιατί έπεσε πάνω σε μια διαδήλωση, αλλά αυτό τον βόλευε γιατί δεν είχε μάθει το Άξιον εστί και το Θούριο.

Ήταν Τσικνοπέμπτη και παραπονιόταν πως οι μεγάλοι τους απαγόρευσαν τη μεταμφίεση και ήταν στενοχωρημένος γιατί ήθελε να ντυθεί Ποσειδώνας. Μου είπε χαρακτηριστικά: «Τελικά δεν ντύθηκα. Ο Πάνος ντύθηκε ζητιάνος, ο Γιώργος ‘‘μια Ελληνίδα στο χαρέμι,, και ο Πάνος τα ζα μου αργά». Γέλασα και μόλις έφυγε σκέφτηκα πως τόση ώρα όχι στην Πάργα θα είχε φτάσει, αλλά ως το γεφύρι της Άρτας!!!

Λίγο αργότερα, με μεγάλη μου χαρά συνάντησα τον Αλέξη, ξέρεις, το Ζορμπά. Αυτή η συνάντηση με οδήγησε στην ευχάριστη γνωριμία με τη Μόνικα Μπολιβάρ.

-Είναι Ρωσοαγγλογαλλίδα και μου τη γνώρισε ένας Ρώσος συνταγματάρχης στη Λάρισα, ένα βράδυ σε μία ομιλία στη Στοκχόλμη για τη διάσχωση της τελευταίας αρκούδας του Πίνδου. Ήταν η ψυχή του νησιού! Είναι φοβερή φιλελληνίδα, νοιάζεται για τη ρωμιοσύνη και λατρεύει το αρχαίο θέατρο. Αλήθεια; Εσύ με τι ασχολείσαι τώρα;

-Διδάσκω την τέχνη του αγιογράφου σε σπουδαστές ως ζωγράφος.

-Ζωγράφος; Δουλειά χωρίς ελπίδα! Γίνε συγγραφέας να γράψεις και για το βίο μου!

Τον αποχαιρέτησα και συνέχισα σκεφτόμενη: Τι Ουλαλούμ και τρία χαϊκού κάθονταν τύπος που είναι αυτός; Αλήθεια πως θα το ονόμαζα άραγε αυτό το βιβλίο; Μάλλον Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά! Μπα, πολύ μπανάλ και κάτι μου θυμίζει…! Στο κάτω κάτω ας το γράψουν τα παιδιά του, ο Ερωτόκριτος και η Ερωφίλη…!!!

Γεωργία Γαλάζιου!

Κατερίνα, χρόνια πολλά!

Αγαπητό ημερολόγιο...

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

Προχθές καθώς πήγαινα στην παραλία της Πάργας στο δρόμο σταματήσαμε στο γιοφύρι της Άρτας, επειδή επέμεναν οι μεγάλοι, να το δούμε. Τέτοια χαρά και ενθουσιασμό που ένιωσα δεν είχαν ξανανιώσει στο βίο μου, όταν το είδα.

Χθες το βράδυ μαζί με τον Ορέστη, ο οποίος δεν είναι κακός μαθητής, κάνει ό,τι μπορεί και θέλει λέει να ακολουθήσει την τέχνη του αγιογράφου και του ζωγράφου παρόλο που είναι δουλειές χωρίς ελπίδα πήγαμε στο Αρχαίο Θέατρο «Ποσειδώνα», όπου έκανα γνωριμία με την Μόνικα. Το θέατρο αυτή την περίοδο λειτουργεί ως θερινός κινηματογράφος και παρακολούθησα τη νυχτερινή προβολή της ταινίας "Στα 200π.Χ", η οποία αναφέρεται σε κάποιες περιοχές που έχουν πόλεμο. Στην ταινία, με τις διαδηλώσεις που έκαναν οι άνθρωποι, ζητούσαν την τελευταία ελπίδα. Η ταινία ήταν γεμάτη φωνές και ουρλιαχτά. Άξιον εστί που πήγα να την δω, ακόμα και δέσμη από τριαντάφυλλα έριξαν στη σκηνή. Όμως, δυστυχώς, δεν αποφύγαμε τα πάθη της βροχής στο τέλος της παράστασης.