Χαράζοντας "στα ίχνη του Σεφέρη"

Πλοηγούμενη στο διαδίκτυο ανακάλυψα ένα ακόμη καλλιτέχνη που εμπνευσμένος από την ποίηση του Γ. Σεφέρη δημιουργεί σε έναν άλλο τομέα της τέχνης, τη χαρακτική. Η Ελένη Παττακού, ζωγράφος και χαράκτρια που ζει τα τελευταία χρόνια στη Λυών της Γαλλίας έχει φιλοτεχνήσει έναν κύκλο χαρακτικών "Στα ίχνη του Σεφέρη". Ας προσπαθήσουμε να βρούμε σημεία του έργου του που να δικαιολογούν τους τίτλους τους.

Της Μεγάλης Δευτέρας (λιθογραφία) 1998

Για την έμπνευση του έργου αυτού δεν μπορώ να πω με ασφάλεια. Με κάνει όμως να σκέφτομαι δύο ποιήματά του από το Τετράδιο Γυμνασμάτων, όταν "ο Στρατής Θαλασσινός περιγράφει έναν άνθρωπο" Έφηβος, που αποτελεί σημείο εκκίνησης και για ένα μεταγενέστερο έργο της ίδιας δημιουργού (Γριά) και το Άντρας.

Με τον τρόπο του Γ. Σ. (οξυγραφία) 1998

Για την έμπνευση του έργου αυτού δεν χρειάζονται πολλά σχόλια, αφορά στο ποίημα που μελετάμε.

Ο ποταμός (οξυγραφία) 1999

Το ποτάμι αποτελεί επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην ποιητική του Σεφέρη. Στην πρώτη ποιητική του συλλογή, Στροφή, στο Ερωτικός Λόγος Ε΄ γράφει:

Πού πήγε η μέρα η δίκοπη που είχε τα πάντα αλλάξει;

Δε θα βρεθεί ένας ποταμός να 'ναι για μας πλωτός;
Δε θα βρεθεί ένας ουρανός τη δρόσο να σταλάξει
για την ψυχή που νάρκωσε κι ανάθρεψε ο λωτός;

Στα Τρία κρυφά ποιήματα, Πάνω σε μια χειμωνιάτική ακτίνα, στο Ε΄ ξαναβρίσκουμε:

Ποιος βουρκωμένος ποταμός μας πήρε;
Μείναμε στο βυθό.
Τρέχει το ρέμα πάνω απ' το κεφάλι μας
λυγίζει τ' άναρθρα καλάμια·


Και στο Μυθιστόρημα, στο ΙΗ:

Λυπούμαι γιατί άφησα να περάσει ένα πλατύ ποτάμι μέσα από τα δάχτυλά μου
χωρίς να πιω ούτε μια στάλα.
Τώρα βυθίζομαι στην πέτρα.
Ένα μικρό πεύκο στο κόκκινο χώμα,
δεν έχω άλλη συντροφιά.
Ό,τι αγάπησα χάθηκε μαζί με τα σπίτια
που ήταν καινούργια το περασμένο καλοκαίρι
και γκρέμισαν με τον αγέρα του φθινοπώρου.

To ποίημα αυτό το βρίσκουμε και μελοποιημένο από το Σταύρο Κουγιουμτζή (Μικραίνει ο κόσμος, 1982), με τις φωνές των Γιάννη Μπογδάνου και Αιμιλίας Κουγιουμτζή.

Η στέρνα - πράσινο (οξυγραφία) 2001

Στο έργο του  Η στέρνα (αφιερωμένο στο Γ. Αποστολίδη) βρίσκουμε τους παρακάτω στίχους: 

Εδώ, στο χώμα ρίζωσε μια στέρνα

μονιά κρυφού νερού που θησαυρίζει.

Σκεπή της βήματα ηχερά. Τ' αστέρια
δε σμίγουν την καρδιά της. Κάθε μέρα
πληθαίνει, ανοιγοκλεί, δεν την αγγίζει.

Γριά (οξυγραφία) 2004

Στο έργο του Τετράδιο Γυμνασμάτων, ο Στρατής Θαλασσινός περιγράφει έναν άνθρωπο, στο ποίημά του Έφηβος ο ήρωας αφηγείται:

την τρίτη μέρα αγάπησα μια κοπέλα πάνω σε μια κορφή
είχε ένα άσπρο σπιτάκι σα ρημοκλήσι
μια γριά μάνα στο παραθύρι με σκυμμένα γυαλιά πάνω σε βελόνες, πάντα σιωπηλή
μια γλάστρα βασιλικό μια γλάστρα γαρούφαλα
την έλεγαν νομίζω Βάσω Φρόσω ή Μπίλιω·
έτσι ξέχασα τη θάλασσα.

Ο ποιητής επίσης εκφραζόταν μέσα από τις εικόνες όπως τις αποτύπωνε ο φωτογραφικό του φακός και το προσωπικό του αρχείο διαθέτει μεγάλο αριθμό φωτογραφιών, από τα ταξίδια του στον κόσμο. Επειδή μελετάμε μέσα από τους στίχους του πώς περιγράφει την Ελλάδα που τον πληγώνει, ας δούμε και πώς αποτυπώνεται η ματιά του στις φωτογραφίες του.

και, με τη βοήθεια του σύντομου άρθρου της Καθημερινής, ας ανασυστήσουμε και το ιστορικό κλίμα που επικρατεί στη χώρα μας όταν γράφεται το ποίημα "Με τον τρόπο του Γ.Σ."