Oδυσσέα Ελύτη, Άξιον Εστί

"Πλεονάκις επολέμησάν με εκ νεότητός μου και γαρ ουκ ηδυνήθησάν μοι" ΨΑΛΜΟΣ    ΡΚΗ

Με την αναφορά αυτή αρχίζει το έργο του Άξιον Εστί ο Ο. Ελύτης. Ας προσπαθήσουμε να διατρέξουμε έστω και με μια ματιά ολοκληρωμένο το έργο σε ψηφιακή μορφή, εδώ. Προτείνω ανεπιφύλακτα να διαβάσουμε όλοι τουλάχιστον όλο το κείμενο της  Γένεσης για να εντάξουμε  οργανικά στο σύνολό του το απόσπασμα που μελετούμε.

Για να πάρουμε μια εικόνα του κειμένου και της μελωδίας στην οποία παραπέμπει το ομώνυμο έργο του Ο. Ελύτη, ας ακούσουμε

• τον ύμνο Άξιον Εστί,  από εκκλησιαστική χορωδία

• και από τη φωνή του Π. Γαϊτάνου

• την απαγγελία από τον Μ. Κατράκη του Προφητικού από το Άξιον Εστί

Το απόσπασμα από το Άξιον Εστί  "Ανοίγω το στόμα μου", από τον πρώτο εκτελεστή του μελοποιημένου έργου από το Μίκη Θεοδωράκη, Γ. Μπιθικώτση

και ένα ακόμη απόσπασμα από τις πρώτες εκτελέσεις του



Απαγγελία άλλου αποσπάσματος από το Άξιον Εστί με τη φωνή της Ε. Παππά από το Ανθολόγιο αναγνώσεων του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού

Απαγγελία του αποσπάσματος "Ναοί στο σχήμα του ουρανού" του Άξιον Εστί από τον ίδιο τον ποιητή



και ένα ακόμη απόσπασμα από το Προφητικό του ίδιου έργου με τη φωνή του ποιητή και πάλι



Απόδοση σε βίντεο του αποσπάσματος της Γένεσης που μελετάμε από το 3ου Γ/σιου Τούμπας Θεσ/κης και τη φιλόλογο Κ. Προκοπίου.



Ας δούμε επίσης τι έγραφε η εφημερίδα Ελευθερία στις 17/10/1964  για τη μελοποίηση του έργου από το Μίκη Θεοδωράκη.

Και ας χρησιμοποιήσουμε ως παράλληλο κείμενο ένα απόσπασμα από το ίδιο έργο

Τὴ γλῶσσα μου ἔδωσαν ἑλληνικὴ

Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου...
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου...
Ἐκεῖ σπάροι καὶ πέρκες
ἀνεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μὲς στὰ γαλάζια
ὅσα εἶδα στὰ σπλάχνα μου ν' ἀνάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
μὲ τὰ πρῶτα λόγια τῶν Σειρήνων
ὄστρακα ρόδινα μὲ τὰ πρῶτα μαῦρα ρίγη...
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου, μὲ τὰ πρῶτα μαῦρα ρίγη...
Ἐκεῖ ρόδια, κυδώνια
θεοὶ μελαχροινοί, θεῖοι κ' ἐξάδελφοι
τὸ λάδι ἀδειάζοντας μὲς στὰ πελώρια κιούπια.
Καὶ πνοὲς ἀπὸ τὴ ρεμματιὰ εὐωδιάζοντας
λυγαριὰ καὶ σχῖνο
σπάρτο καὶ πιπερόριζα
μὲ τὰ πρῶτα πιπίσματα τῶν σπίνων
ψαλμῳδίες γλυκὲς μὲ τὰ πρῶτα-πρῶτα Δόξα Σοί...
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου, μὲ τὰ πρῶτα-πρῶτα Δόξα Σοί!..
Ἐκεῖ δάφνες καὶ βάγια
θυμιατὸ καὶ λιβάνισμα
τὶς πάλες εὐλογώντας καὶ τὰ καριοφίλια
στὸ χῶμα τὸ στρωμένο μὲ τ' ἀμπελομάντιλα,
κνῖσες, τσουγκρίσματα
καὶ Χριστὸς Ἀνέστη
μὲ τὰ πρῶτα σμπάρα τῶν Ἑλλήνων!
Ἀγάπες μυστικὲς μὲ τὰ πρῶτα λόγια του Ὕμνου...
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου, μὲ τὰ πρῶτα λόγια του "Υμνου.